Toekomstproof uitbreiden binnen een lastig kader

1500 leerlingen. Meer dan 200 toegewijde docenten. En 60 unieke nationaliteiten, die bij elkaar opgeteld meer dan 40 talen spreken.  De Internationale School Eindhoven (ISE) biedt primair en voortgezet onderwijs aan met name kinderen van expats en kenniswerkers werkzaam in de Brainportregio.

Meine Stoker (Voorzitter College van Bestuur ISE en onderwijsgroep SILFO) en Eric de Vetten (Directeur Quadrant4) werken al sinds 2010 samen als het om de huisvesting van ISE gaat. Ruud Jansen (Adviseur Huisvesting bij SILFO) sloot daar al snel bij aan. En later ook Cathelijn Sperber (Projectleider bij Quadrant4). De eerste uitbreiding van ISE was in 2017. De tweede is nu. Tijd om met deze groep mensen in te zoomen op zowel het project als het onderliggende DBFMO-contract.

LR Q4 ISE 773

Meine: “ISE was inclusief de eerste uitbreiding geschikt voor 1100 leerlingen en nu zitten we op 1500. De huidige uitbreiding is nodig om dit aantal leerlingen uitdagend en innovatief onderwijs te bieden. Denk bijvoorbeeld aan een theater, aan moderne overblijfvoorzieningen en aan innovatieve leslocaties. We maken een kwaliteitsslag.”

Ruud: “We zagen de grootste leerlingengroei in het voortgezet onderwijs. Daar missen we voldoende praktijkruimtes en ruimtes voor bewegingsonderwijs, passend bij de behoeften anno 2025. Zoals een faciliteit voor urban sports bijvoorbeeld. Dit was ook een nadrukkelijke wens van de gemeente Eindhoven. De nieuwbouw bij met name de entree komt tegemoet aan de behoefte grote groepen (leerlingen, bezoekers van een bijeenkomst) een inspirerende ruimte te kunnen bieden (ook voor de lunch en voor pauzes).”

Het feitelijke project bestaat uit drie deelprojecten:

  • Bouw van een nieuw entreegebouw
  • Renovatie van oorspronkelijke garagegebouw (gebouw K), waarvan het 'ruwe karakter' behouden moet blijven
  • Herinrichting van campus 

Multifunctionaliteit en flexibiliteit

Cathelijn: “Je wilt feitelijk allerlei individuele wensen van betrokkenen een plek geven in het groter geheel. Dat is moeilijk. Er is dan altijd behoefte aan meer. Wat we nu doen is juist veel meer denken vanuit multifunctionaliteit. Daar focussen we op bij de herinrichting. Voor wat betreft gebouw K gaan we niet voor slopen maar juist zoveel mogelijk voor benutten wat er al is. Dat willen we op een innovatieve manier behouden.”

Meine: “Het versterken van die flexibiliteit is hard nodig, want de wereld ziet er over 10 jaar weer heel anders uit. Daar moet je op voorbereid zijn.”

Uitdagingen rondom DBFMO-contract

DBFMO staat voor Design, Build, Finance, Maintain en Operate. Vanuit een publiek-private samenwerking (PPS) is in 2010 voor deze contractvorm gekozen. Dit was een uitdrukkelijke wens van de Gemeente Eindhoven om het project haalbaar te maken. ISE loopt nu echter tegen de complexiteit van de contractvorm aan.

Eric: “Wat nu blijkt: het gedrag van leerlingen, docenten en medewerkers is moeilijk voorspelbaar over een langere tijd. Wensen van 15 jaar geleden zijn heel anders dan wensen en eisen van nu. Daarbij komt dat de afstand tussen enerzijds leerlingbelangen en -behoeften en anderzijds belangen van stakeholders van het consortium achter DBFMO veel te groot is. Zij denken hoofdzakelijk vanuit rendement en risico. Wij vanuit gebruikersbehoeften. Dat maakt constructief samenwerken ingewikkeld.”

"Eric en ik zijn critical friends van elkaar. Over en weer. Dat vereist een basis van respect.”

Meine: “Je ziet nu dat in een beton gegoten contract met een looptijd van 30 jaar lastig werken is. Kijk alleen al naar de ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en energieverbruik ten opzichte van 2010. Weet je, ik vond het toen al een gewaagde keuze van de Gemeente Eindhoven. Die opvatting is, door de ervaring die we er nu mee hebben, helaas niet veranderd.”

Eric: “We hebben hierdoor ook te maken met een gedwongen winkelnering voor wat betreft bouw- en onderhoudspartners. Bij grote wijzigingen is er daardoor geen marktwerking.”

Ruud: “Samen met Cathelijn en Eric zorgen we steeds voor de voorbereiding en aansturing van projecten. En voor de verantwoording van bestede middelen naar de gemeente. Ik zie echter ook dat er binnen het contract uitdagingen liggen. Zo zijn er veel te veel variabelen opgenomen. ISE alleen heeft er al wel 60. Daaruit voortkomende risico’s worden binnen het contract tegen elkaar weggestreept en dat kan zomaar niet.” 

Lange samenwerking waardevol voor langjarig contract

Ruud: “Door de lange samenwerking weet je goed wie wat het beste kan. De uitgebreide kennis die Eric over dit contract heeft kan ik niet verwerven. Zeker omdat de complexiteit ervan zo hoog is en Eric destijds betrokken was bij de contractvorming.”

Eric: “Het is prettig dat Meine en ik vanaf het begin betrokken zijn. We hebben een enorm archief opgebouwd met documenten die belangrijk zijn voor de gemeente Eindhoven. Wat moet er over 25 jaar gebeuren? Welke renovaties zijn uitgevoerd? Wie betaalt wat?”

Meine: “Dit is heel belangrijk. We moeten alle betrokkenen scherp blijven houden en het contract zo goed mogelijk uit kunnen dienen - los van Quadrant4. Daar hebben we dit uitgebreide archief zeker bij nodig.”